Cảnh giác với gan nhiễm mỡ do rượu

Gan nhiễm mỡ (thoái hóa mỡ gan) là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan vượt quá 5% trọng lượng gan. Có rất nhiều nguyên nhân gây nên gan nhiễm mỡ như: chế độ dinh dưỡng không hợp lý dẫn đến suy dinh dưỡng hoặc béo phì, các bệnh đường ruột, viêm gan C và béo phì…và một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên gan nhiễm mỡ nữa là do uống rượu bia trong một thời gian dài. Rượu làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ và làm giảm sự oxy hóa axit béo ở ngoài gan, tạo nên các hạt mỡ (triglycerit) gây suy giảm chức năng gan.

Cơ chế nhiễm mỡ gan do rượu

Lipid từ thức ăn khi xuống ruột sẽ được hấp thụ dưới dạng axit béo, glyxerol và monoglyxerin. Hầu hết các axit béo này được chuyển đến gan, sau đó được este hóa thành triglycerit. Ngoài thức ăn, axit béo cũng được tổng hợp ở gan từ axetat. Một số axit béo được este hóa, kết hợp với cholesterol tạo thành photpholipid, hoặc oxy hóa thành C02 và axeton. Tryglicerit tiếp đó sẽ liên kết với lipoprotein do gan sản xuất để bài xuất ra khỏi gan. Vì vậy, nhiễm mỡ ở gan chủ yếu do: tăng tạo mỡ ở gan, giảm bài xuất mỡ ra khỏi gan và tăng huy động mỡ các mô trong cơ thể.

Rượu tác động đến tất cả các giai đoạn trên:

- Uống rượu làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ, làm tăng cacbohydrat và axit glucorophotphat do gan bị giảm chức năng khi uống rượu, dẫn đế tăng este axit béo, và cuối cùng là tăng tạo tryglicerit.

- Rượu làm giảm oxy hóa axit béo ở ngoài gan. Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu gây hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan, hậu quả là tăng nhiễm mỡ ở gan. Tế bào gan có các hốc chứa đầy mỡ sẽ đẩy nhân tế bào lệch về một phía.

Biểu hiện của gan nhiễm mỡ do rượu

Gan nhiễm mỡ thường xảy ra sau khi uống một lượng rượu từ trung bình đến nhiều đều đặn trong một khoảng thời gian ngắn. Trong một cuộc khảo sát trên 55 bệnh nhân nghiện rượu mãn tính đang cai nghiện không có triệu chứng lâm sàng hay cận lâm sàng của bệnh gan, kết quả sinh thiết gan cho thấy 56% bị thâm nhiễm mỡ. Tình trạng thâm nhiễm mỡ nặng kết hợp với triệu chứng khó chịu, tình trạng yếu kém, chán ăn, buồn nôn, cảm giác đau nhẹ ở bụng và gan to nhẹ. Khoảng 15% bệnh nhân nhập viện bị vàng da.

Rượu có thể gây gan nhiễm mỡ cấp tính hoặc mạn tính.

Trong gan nhiễm mỡ cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan do căng giãn bào gan. Khi xét nghiệm thấy tăng men trasaminase, bilirubin máu, photphatase kiềm… Một số bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tâm thần.

Rượu gây ra gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ mạn tính thường phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo. Khi gan nhiễm mỡ mạn tính, bệnh nhân có thể chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan. Siêu âm thấy nhu mô gan tăng âm đều. Gan nhiễm mỡ mạn tính có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan.

Người bị gan nhiễm mỡ do rượu nên làm gì?

Các bác sĩ của Phòng khám chuyên Gan 12 Kim Mã khuyên rằng: Các bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ do rượu cần phải ngừng uống rượu ngay, sau 4-6 tuần ngừng uống thì tổn thương nhiễm mỡ gan do rượu sẽ phục hồi. Cần tăng cường dinh dưỡng, kiểm soát các bệnh lý kèm theo như tiểu đường, béo phì, suy dinh dưỡng…Và có thể dùng một số vitamin như C, E… để bồi bổ cho gan.

Bản thân rượu hay các nước uống có cồn không phải không tốt, dùng rượu với một lượng vừa phải có tác dụng tốt cho hệ tim mạch. Tuy nhiên lạm dụng rượu gây nên những hậu quả nghiêm trọng như ngộ độc và tổn thương gan cấp, nặng nề hơn là những biến chứng lâu dài dẫn đến gan nhiễm mỡ, cuối cùng là xơ gan, thậm chí là ung thư gan. Vì thế chúng ta cần phải hạn chế tối đa rượu bia trong cuộc sống để có một lá gan khỏe mạnh nhất.